Overvliegen van Brussel

Meer dan 10 jaar krachtige en voortdurende acties om het recht op gezondheid en een gezonde leefomgeving te vrijwaren voor overvlogen mensen

6 februari 2013: goedkeuring op federaal niveau van het zogenaamde “Wathelet”-plan, dat het principe van spreiding van de vluchten toepast en bijgevolg spreiding van de hinder over het Brussels Gewest. Van een bevolking van ongeveer 130.000 mensen die rechtstreeks hinder ondervinden van overvliegen, stijgt dit cijfer tot meer dan 400.000 mensen volgens een studie van de ULB.
31 juli 2014: een beschikking van de rechtbank van eerste aanleg eist dat het plan wordt stopgezet, omdat het zowel overdag als ‘s nachts leidt tot een aanzienlijke toename van het aantal overtredingen van het “Gosuin”-besluit, dat de toegestane geluidsnormen vastlegt voor vliegtuigen die over het Brussels Gewest vliegen. Als gevolg hiervan hebben het Gewest en zijn gemeenten geen andere keuze dan gerechtelijke stappen te ondernemen om ervoor te zorgen dat de regelgeving wordt nageleefd.
Februari 2015: het College van Sint-Lambrechts-Woluwe neemt het initiatief om de wijkcomités van de gemeente samen te brengen teneinde een eenheidscharter op te stellen dat de Brusselaars moet verenigen rond een tekst die oproept tot een duurzame vermindering van de hinder voor honderdduizenden inwoners, waar ze ook wonen. Deze tekst is de eerste die het idee introduceert van een vliegverbod tussen 22.00 en 7.00 uur en in dichtbevolkte gebieden. Het College verbindt zich ertoe een extra geluidsniveaumeter te laten installeren op zijn grondgebied, bewustmakingscampagnes te voeren voor zijn inwoners en elke schending van de beginselen van dit charter aan te vechten voor de rechtbank.
21 oktober 2015: dit charter, dat werd meegedeeld aan andere gemeenten en aan verenigingen die strijden tegen overvliegen, leidt tot een motie die is goedgekeurd door de 19 Brusselse burgemeesters. Naast de uitbreiding van de nachtrust van 22.00 tot 7.00 uur vroegen de burgemeesters aan de luchthavenexploitant om baan 25L in oostelijke richting te verplaatsen zodat er kan worden opgestegen zonder over het Brussels Gewest te vliegen.
Juni 2016: de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe neemt, samen met de verenigingen ter verdediging van omwonenden, andere gemeenten en het Brussels Gewest, deel aan de inleiding van een milieustakingsvordering voor de rechtbank van eerste aanleg van Brussel. De gemeente ziet er zo op toe dat ze de verbintenissen nakomt die ze in het charter en de motie is aangegaan. Deze actie volgt op het uitblijven van de nodige maatregelen door federaal minister Jacqueline Galant, ondanks de organisatie van een bewonersvergadering in het gemeentehuis om haar bewust te maken van de problematiek.
19 juli 2017: deze gerechtelijke actie resulteert in een vonnis van de Franstalige rechtbank van eerste aanleg van Brussel waarin de Belgische Staat met name wordt bevolen een einde te maken aan de duidelijke schendingen van het “Gosuin”-besluit en een effectenstudie uit te voeren naar de luchthavenexploitatie.
Oktober 2017: de gemeente organiseert een postercampagne “Stop de nachtvluchten” en krijgt van de gewestelijke minister van Leefmilieu, Céline Fremault, de installatie van een geluidsniveaumeter op het dak van het OCMW, aan de Karrestraat.
De eerste resultaten, die betrekking hebben op het eerste kwartaal van 2018, tonen een overtreding van 14% van het “Gosuin”-besluit tussen 6.00 en 7.00 uur. Het bewijs van intensief gebruik van de bocht naar links wordt bevestigd door Leefmilieu Brussel. In een e-mail van december 2018 brengt Leefmilieu Brussel de gemeente op de hoogte van de overtredingspercentages, die in de orde van 38 tot 44% liggen tussen 6.00 en 7.00 uur voor de maanden mei, juni en juli 2018.
22 juni 2018: wegens de niet-uitvoering van het vonnis van 19 juli 2017 en het voortduren van de hinder ten gevolge van het overvliegen, beslist het Brussels Gewest om een nieuwe milieustakingsvordering te starten tegen de Belgische Staat. De gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe en verschillende andere Brusselse gemeenten sluiten zich aan bij de procedure.
1 februari 2019: de rechtbank van eerste aanleg van Brussel brengt een nieuw vonnis uit waarin de Belgische Staat wordt bevolen de effectenstudie uiterlijk op 3 juni 2019 in te dienen en dwangsommen te betalen in geval van overtredingen tussen 23.00 en 7.00 uur op verschillende luchtroutes.
29 april 2019: als gevolg van de inertie van de federale regering neemt de Gemeenteraad van Sint-Lambrechts-Woluwe, op initiatief van de meerderheid, een motie aan die tot doel heeft het probleem van de hinder door overvliegen rond de luchthaven Brussel-Nationaal te verlichten en tegelijk de economische ontwikkeling van de luchthaven te verzoenen. Deze herhaalt de belangrijkste eisen uit het charter en de motie van de 19 burgemeesters, evenals de milieueisen in verband met de strijd tegen de opwarming van de aarde waaraan de bevoegde autoriteiten moeten voldoen. De motie benadrukt ook de noodzaak om de meest luidruchtige vliegtuigen te verbieden.
9 december 2020: de federale staat wordt opnieuw tot de orde geroepen door een beschikking om een aanvullende algemene beoordeling uit te voeren gezien het onvolledige en ontoereikende karakter van de studie die door federaal minister François Bellot werd ingediend.
1 juni 2022: de verschillende partijen ontvangen de zogenaamde “ENVISA”-studie, genoemd naar het adviesbureau dat door de federale regering werd aangesteld na de rechterlijke uitspraken van 1 februari 2019 en 9 december 2020, net voor het verstrijken van de door de rechtbank vastgestelde termijn, bij gebreke waarvan de federale staat een dwangsom van 10.000 euro per dag vertraging moet betalen.
Hoewel deze studie door sommige partijen als onbevredigend werd beschouwd, in het bijzonder door het Vlaamse Gewest, heeft ze toch de verdienste de voor- en nadelen te onderzoeken van talrijke maatregelen die zouden kunnen worden genomen om de situatie van de overvlogen mensen te verbeteren (bijvoorbeeld de verlenging van baan 25L).
Oktober 2022: de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe lanceert een petitie om er bij de federale en gewestelijke regeringen op aan te dringen een einde te maken aan de geluidshinder door overvliegen in Sint-Lambrechts-Woluwe. De petitie vraagt met name een verbod op nachtvluchten en een onderzoek naar het voorstel om de landingsbaan te verlengen teneinde de impact van het overvliegen op het Brussels Gewest te verminderen. Tot op heden heeft deze petitie meer dan 3.000 handtekeningen verzameld. Als u de petitie wilt ondertekenen, kunt u de tekst online terugvinden op https://wbsrv.woluwe1200.be/Petition-survol?lng=N
December 2022: geconfronteerd met de inertie van federaal minister Georges Gilkinet, die ondertussen François Bellot is opgevolgd, ondervragen de betrokken gemeenten en het Brussels Gewest de federale staat om te weten te komen wat hij van plan is met de “ENVISA”-studie. In september 2022 kondigde de minister namelijk alleen aan dat hij zijn administratie had gevraagd om de windnormen te verduidelijken en te werken aan de oprichting van een onafhankelijk controleorgaan om na te gaan of de normen worden nageleefd. Hij wil ook een retributie opleggen aan luchtvaartmaatschappijen die hun meest luidruchtige vliegtuigen niet vervangen.
Juli 2023: federaal minister Gilkinet kondigt aan dat hij van plan is een ministerieel besluit goed te keuren om de nachten stil te maken, met de afschaffing van vluchten tussen 23.00 en 6.00 uur. Deze maatregel wordt onmiddellijk bekritiseerd door de Nederlandstalige partners in de federale regering en krijgt zelfs geen steun van de Franstalige partners in diezelfde regering, hoewel hun Brusselse burgemeesters in de gezamenlijke motie hadden toegezegd deze maatregel te zullen respecteren.
7 december 2023: de gemeente heeft de advocaat die haar belangen in deze zaak verdedigt, opnieuw opdracht gegeven om de Brusselse minister van Leefmilieu, Alain Maron, in gebreke te stellen. De minister is namelijk nog steeds niet ingegaan op de herhaalde verzoeken van de gemeente om zijn administratie (Leefmilieu Brussel) opdracht te geven de boetes te innen bij de luchtvaartmaatschappijen waarvan de vliegtuigen over de gemeente vliegen in strijd met de geluidsnormen van het “Gosuin”-besluit. Dankzij de geluidsniveaumeter in de Karrestraat weten we echter dat het aantal vastgestelde overtredingen per vliegtuig in de meest gevoelige periode, tussen 6.00 en 7.00 uur, 28,53% bedraagt, met andere woorden bijna 1 vliegtuig op 3! De gemeente beschouwt dit als een ongelijke behandeling, aangezien andere geluidsniveaumeters in het Brussels Gewest worden gebruikt om luchtvaartmaatschappijen te vervolgen die de wet overtreden.
10 december 2023 → 8 januari 2024: ter gelegenheid van het openbaar onderzoek naar de nieuwe milieuvergunning dient het College van Sint-Lambrechts-Woluwe een omstandig advies in bij de Vlaamse gewestelijke autoriteiten waarin alle maatregelen worden betwist die indruisen tegen de belangen van de overvlogen bevolking, overeenkomstig de verbintenis die werd aangegaan na de goedkeuring van een motie die in maart 2023 door de meerderheid van de Gemeenteraad werd ingediend. De gemeente ziet er ook op toe dat de standpunten van de inwoners worden doorgegeven aan de bevoegde Vlaamse overheidsinstanties.
Maart 2024: bij gebrek aan concrete maatregelen van de federale regering heeft de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe via haar advocaat nieuwe conclusies ingediend in het kader van de milieustakingsvordering (nog steeds in behandeling bij de rechtbank van eerste aanleg van Brussel) om de federale regering te bevelen maatregelen te nemen teneinde de hinder door het gebruik van de bocht naar links te verminderen. Deze hinder is bewezen op basis van metingen van geluidsniveaumeters in de Karrestraat en is aangeklaagd door duizenden inwoners die de petitie van de gemeente hebben ondertekend.